Atlas về thế giới tự nhiên

Mỗi người ai trong số chúng ta cũng từng có một thời đuổi ong bắt bướm và tò mò với bao nhiêu thứ đang chuyển động ngoài kia. Tuy nhiên, khi lớn lên, với lượng kiến thức quá khổng lồ mà mỗi học sinh phải nạp vào, con người ta dần dần cảm thấy sợ hãi trước những thứ quá phức tạp và khó nhớ. Trừ những học sinh giỏi Sinh ra, thì có lẽ ai trong số chúng ta cũng sẽ vã mồ hôi hột khi nghĩ đến thuyết tiến hóa, quần thể, quần xã hay sinh cảnh. Với lợi thế là cuốn sách kể chuyện bằng hình ảnh, Atlas về thế giới tự nhiên là cẩm nang giúp các bạn nhỏ nắm trọn kiến thức về hệ sinh thái, những nhóm động vật chính, giải thích những lý do tại sao động thực vật lại có đa dạng loài. Lật đến từng trang sách, những thế giới muôn hình muôn vẻ sẽ hiện lên trước mắt bạn đọc, từ vùng nhiệt đới trù phú đến vùng cực khắc nghiệt. 

Kiến thức ngày nay trẻ em tiếp thu phong phú hơn rất nhiều và cũng khác xa so với chúng ta ngày xưa. Chúng luôn có niềm đam mê tìm tòi học hỏi rất mãnh liệt, và chỉ đơn thuần nhắc sơ qua về tên các loài vật là chưa thể đủ đối với chúng. Cuốn sách chứa đựng những câu trả lời cho những câu hỏi từ đơn giản đến phức tạp:

• Trứng của loài chim nào nhỏ nhất?
• Những sinh vật nào sống ở hoang mạc?
• Tại sao động vật lại di cư?
• Ong tạo ra mật ong như thế nào?
• Thực vật sinh sản ra sao?

Cuốn sách sẽ mở ra một thế giới quan tuyệt vời cho những bạn nhỏ đang tràn đầy hứng khởi với thế giới tự nhiên ngoài kia.

 

I, Thiết kế đặc biệt

So với một cuốn sách giáo khoa nhiều chữ ít hình thường thấy, người đọc có thể thấy rõ sự khác biệt ở đây. Mỗi lần mở cuốn sách này, bạn sẽ bắt đầu một cuộc hành trình khám phá hoàn toàn mới về thế giới tự nhiên và những cư dân của nó. Cuốn sách được thiết kế theo ba chủ đề chính. Màu vàng biểu thị sinh cảnh, màu cam tập trung vào một loài hoặc một nhóm động vật riêng biệt, màu xanh nghiên cứu hành động và tập tính của các loài vật. Lần theo những mũi tên, bạn sẽ thấy tất cả những chi tiết nhỏ nhặt trong thế giới tự nhiên đều được sắp xếp theo một trật tự đến phi thường. Hoặc nếu muốn, bạn cũng vẫn có thể đọc từ đầu đến cuối theo trình tự. Thậm chí bạn có thể mở một trang ngẫu nhiên trong cuốn sách để đọc mà không hề có cảm giác bị gián đoạn hay bị ngắt mạch đọc.

 

Những lời giải thích chi tiết đi kèm theo những hình ảnh sống động chắc chắn là một điểm cộng lớn cho cuốn sách này. Albert Einstein đã từng nói “Tôi chẳng sở hữu tài cán gì đặc biệt. Tôi chỉ có một bộ óc tò mò đầy mê say”. Đúng vậy, cuốn sách này chính là một kho báu khổng lồ kéo hút trí tò mò của những người yêu tự nhiên. Và càng đọc, ta càng ý thức được mối liên hệ giữa sinh vật và môi trường sống, và ta càng hiểu ra được tính nghiêm trọng của những hành động tác động đến tự nhiên của con người.

II, Tán cây tri thức 

 

TỰ CHỌN LẤY CON ĐƯỜNG KHÁM PHÁ CỦA RIÊNG MÌNH – Đây chính là tôn chỉ của cuốn sách. Vì vậy, dù người đọc có đọc theo cách truyền thông từ trang đầu đến trang cuối, hay theo các đường mũi tên chỉ dẫn, hay có mở bất kỳ một trang nào trong đó, thì sự rành mạch và hấp dẫn vẫn sẽ luôn không thay đổi. Đúng như tên gọi của cuốn sách, Atlas về thế giới tự nhiên kể chuyện chủ yếu bằng hình ảnh. Ở mỗi trang sẽ có những chú thích kèm theo những hình ảnh minh họa đó. Chính vì vậy có thể nói cuốn sách này phù hợp cho mọi lứa tuổi, từ các em nhỏ đang trong giai đoạn khám phá thế giới xung quanh đến những người trưởng thành muốn tìm hiểu nhiều hơn về thế giới. Lối kể chuyện qua hình ảnh giúp cho cuốn sách thêm phần sinh động và hấp dẫn, giúp trẻ dễ dàng hình dung hơn và luyện tập kỹ năng quan sát. Thêm vào đó, những dòng chú thích cũng cung cấp rất đầy đủ và chi tiết thông tin. Chẳng hạn như trong trang 40, 41 nói về phương thức ẩn mình của các loài động vật:

MÀU SẮC NGỤY TRANG

Trứng và chim non của các loài làm tổ trên mặt đất như dẽ thường có màu sắc ngụy trang, màu và hoạt tiết của chúng trông giống môi trường xung quanh đến mức các loài săn mồi không hề để ý tới. Chim trưởng thành có màu khác hẳn chim non vì chúng không cần đến hình thức bảo vệ này.

ÁN BINH BẤT ĐỘNG

Nhiều loài ngụy trang còn là bậc thầy bất động! Ngoài bộ lông hòa lẫn tuyệt hảo với môi trường xung quanh, con vạc này còn có thể đứng im thin thít khi hiểm nguy nhăm nhe ập đến, thường là trong tư thế ngẩng đầu lên trời để trông thật giống với rặng lau sậy nơi nó đang ẩn mình.

TRỜI NẮNG MÀ KHÔNG ĐỔ BÓNG

Ở hoang mạc, cái bóng có thể khiến các loài động vật lộ rõ mồn một dù màu sắc của chúng có giống với môi trường xung quanh đến đâu. Loài thằn lằn sừng đuôi dẹt vượt qua trở ngại này bằng cách áp chặt thân mình xuống đất. Rìa gai dọc theo hai bên thân còn che đi mọi mảng bóng đổ, khiến nó cực kỳ khó bị phát hiện.

THAY ĐỔI MÀU SẮC

Nhiều loài bò sát, cá, ếch, mực và bạch tuộc có thể chủ động thay đổi màu và họa tiết trên cơ thể để ngụy trang. Tuy mất nhiều thời gian hơn, các loài động vật như cáo Bắc Cực cũng thay lông sang màu trắng vào mùa đông để hòa lẫn vào sinh cảnh đầy tuyết.

 

Cuốn sách gồm 111 trang với 67 biểu đồ cùng vô số các hình ảnh khác sẽ đưa độc giả từ Bắc Cực xa xôi đến Nam Cực lạnh giá, từ những ngọn núi cao chót vót đến những khe biển sâu hút, từ cổ chí kim khi loài vật mới xuất hiện vượt qua những quá trình tiến hóa phi thường để tồn tại đến tận ngày hôm nay. Ở mỗi chủ đề, sách sẽ cung cấp đầy đủ những kiến thức bao quát cần thiết và quan trọng nhất, sau đó là đi sâu vào những loài tiêu biểu. Cách trình bày này giúp người đọc nắm được kiến thức cơ bản và thỏa thích khám phá những điều kỳ thú của tự nhiên. Chẳng hạn như trong chủ đề SỰ SỐNG Ở HOANG MẠC, Sau khi đã giới thiệu về sự sống vốn tưởng chừng như nghèo nàn ở đây, độc giả sẽ cảm thấy hết sức ngạc nhiên trước khả năng thích nghi tuyệt vời của các loài vật. Biểu đồ 21 tiết lộ những thông tin về xương rồng Saguaro vĩ đại.

Vươn mình trên hoang mạc Sonora ở Bắc Mỹ, Saguaro là một trong những loài xương rồng cao lớn nhất thế giới, đã thích nghi hoàn hảo với kiểu khí hậu khô nóng, là trung tâm của các quần thể sinh vật, cung cấp thức ăn, nước uống và chỗ trú cho nhiều cư dân khác của hoang mạc.

• • Xương rồng Saguaro có gai nhọn thay vì lá và bề mặt phủ sáp để tránh thất thoát nước. Các nếp gấp nở ra để trữ nước mỗi khi có mưa rơi, và bộ rễ rộng, nông hấp thụ tất cả lượng nước có thể từ đất đai xung quanh.
  • Xương rồi Saguaro có thể đạt chiều cao 15 m. Cây trưởng thành có tuổi thọ lên tới 150 năm và nặng hơn 2 tấn.
  • Nhiều giống chim và côn trùng vẫn chọn loài xương rồng này làm nơi trú ngụ mặc cho bề mặt đầy gai của nó. Chim gõ kiến Gila đục thân làm tổ, những tổ này sau đó lại được loài cú lùn chiếm lấy.
  • Vào mùa xuân, cây ra hoa ngào ngạt hương thơm để thu hút chim chóc, dơi và côn trùng tới thụ phấn. Mỗi bông hoa chỉ nở trong một ngày trước khi lụi tàn.
  • Khi đã được thụ phấn, hoa cho quả màu đỏ rực, chứa đầy hạt. Đây là nguồn thức ăn quan trọng cho nhiều động vật hoang mạc như thỏ đồng, sói đồng cỏ và lợn lòi Pecari. Để “báo đáp”, những loài này phát tán hạt giống đi khắp hoang mạc, và nhiều cây xương rồng Saguaro mới lại mọc lên.
  • Khi cây xương rồng Saguaro chết đi, thân thể phân hủy của nó tiếp tục trở thành nguồn cung cấp nước và dưỡng chất dồi dào cho các loài côn trùng hoang mạc.

 

Cuốn sách khép lại với một vấn đề mở về cách mà con người đang đối xử với hành tinh Trái Đất. Mặc dù được mệnh danh là Homo sapiens – loài người tinh khôn, nhưng mãi đến gần đây chúng ta mới cảm nhận được tầm quan trọng sống còn của việc bảo vệ hành tinh xanh. Con người phải nỗ lực hơn nữa trong công cuộc giữ gìn và bảo tồn các hệ sinh thái, cũng như vô số sinh vật phi thường cho thế hệ mai sau. Liệu rằng con cháu chúng ta, sau vài chục năm nữa, có thể biết đến một vài loài vật hiện nay đang bên bờ tuyệt chủng hay không? Tất cả là nhờ vào ý thức của con người và cách giáo dục của người lớn đối với trẻ nhỏ.

III, Cảm nhận cá nhân

Sau khi tìm thấy một vài chương thú vị mà tôi quan tâm ở phần mục lục là những giây phút tôi đắm chìm trong thế giới tự nhiên mà cuốn sách mang lại. Ấn tượng đầu tiên đến với tôi chính là cách thiết kế, sắp xếp các mục và các hình ảnh rất khoa học, dễ hiểu. Tất cả các hình ảnh đều được đánh dấu giúp người đọc dễ dàng tìm được phần chú thích miêu tả thêm thông tin. Để có được thiết kế tỉ mỉ với những hình ảnh rất chi tiết và sống động như vậy, chắc chắn các tác giả đủ tầm và rất tâm huyết với từng mục mới làm được như vậy. Mỗi đầu mục được gói gọn trong khoảng hai mặt giấy khổ lớn, giúp người đọc nắm bắt được vấn đề tương đương với khoảng 2-3 bài học  trong các cuốn sách giáo khoa. Đặc biệt hơn, bìa sách là một tấm áp phích khổng lồ, có thể trải ra được và khái quát toàn bộ nội dung cuốn sách. Các bậc phụ huynh có thể cùng con học thông qua tấm áp phích này.

 

Đối tượng hướng đến của cuốn sách hầu hết là các bạn nhỏ. Tuy nhiên, nó cũng rất phù hợp với những bạn học sinh từ tiểu học đến trung học phổ thông muốn tìm kiếm một cuốn sách giáo khoa, sách tham khảo cho môn sinh học.

V, Kết luận chung

Bên cạnh những kiến thức được cung cấp, Atlas về thế giới tự nhiên cũng sẽ giúp trẻ được phát triển kỹ năng trình bày vấn đề thông qua việc sắp xếp thông tin một cách hợp lý. Tường minh, logic, dễ hiểu, khoa học. Đó chính là những từ ngữ có thể dùng để miêu tả cuốn sách này. Cuốn sách sẽ giúp các bé nâng cao ý thức yêu quý và bảo vệ thế giới tự nhiên. Hãy để cuốn sách khép lại và mang lại cho trẻ nhỏ một niềm hứng khởi vô bờ bến đối với thiên nhiên. Để chúng trả lời cho câu hỏi “Làm thế nào để tất cả chúng ta cùng nhau chia sẻ và tự hào gọi thế giới tự nhiên tuyệt vời này bằng một chữ “nhà” thân thương?”

Review bởi: Trần Ngân – Bookademy

Hình Ảnh: Hải My – Bookademy

Nguồn: [Review Sách] “Atlas Về Thế Giới Tự Nhiên”: Cuốn Bách Khoa Tri Thức Về Tự Nhiên Và Các Loài Vật – YBOX